Józefa Krośnicka

Nauka i edukacja

Józefa Gabriela Krośnicka, urodzona 18 marca 1914 roku w Pułtusku, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego nauczania i badań historycznych.

Była nie tylko zacną nauczycielką, ale również uzdolnionym pedagogiem i badaczką zajmującą się historią. Swoje życie poświęciła na zgłębianie oraz dokumentowanie przeszłości, a jej prace koncentrowały się głównie na historii powiatu gdańskiego.

Odeszła od nas 21 stycznia 2020 roku w Pruszczu Gdańskim, zostawiając po sobie nie tylko wspomnienia, ale i cenny dorobek naukowy.

Życiorys

W 1938 roku Józefa Krośnicka zakończyła studia z zakresu historii oraz filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po osiągnięciu tego celu, rozpoczęła pracę jako nauczycielka w Gimnazjum i Liceum Męskim im. Piotra Skargi w Pułtusku. W czasach II wojny światowej aktywnie angażowała się w działalność Armii Krajowej, gdzie przyjęła pseudonimy Ziutka oraz Barka. W ramach tej organizacji pełniła rolę łączniczki, a także organizowała tajne nauczanie, które miało na celu zapewnienie dzieciom dostępu do wiedzy w trudnych czasach okupacji.

Po upadku powstania warszawskiego, została wywieziona na roboty przymusowe. Gdy III Rzesza kapitulowała, a ona była w Lubece, jej działania skupiły się na organizowaniu polskiego nauczania w alianckich strefach okupacyjnych w Niemczech. Po zakończeniu wojny wróciła do Pułtuska, gdzie zawarła związek małżeński z Jerzym Krośnickim. W związku z trudnościami związanymi z pracą i zapewnieniem mieszkania, przeprowadzili się na Pomorze Zachodnie, do gminy Choszczno.

W kwietniu 1955 roku, po kolejnej przeprowadzce z mężem do Sobowidza, Józefa zaczęła pełnić funkcję planistki w Państwowym Gospodarstwie Rolnym, a po październiku 1956 roku podjęła pracę jako nauczycielka w lokalnej szkole. Wieloletnie zaangażowanie przyczyniło się do jej awansu na kierownika placówki, gdzie zainicjowała budowę nowej szkoły, co było dużym krokiem naprzód dla edukacji w regionie.

Od 1961 roku przez wiele lat uczyła historii w Szkole Podstawowej nr 3 w Pruszczu Gdańskim. W tym okresie wychowała pięcioro dzieci – trzechsynów oraz dwie córki. Po przejściu na emeryturę, oraz zyskując więcej czasu, wydała kilka publikacji dotyczących historii terenów wokół Gdańska. W 2017 roku, w geście pamięci, przekazała Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku cenne pamiątki swojego męża, które pochodziły z obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, a także dokumenty i publikacje związane z początkiem nauczania po wojnie, w tym odręcznie sporządzony elementarz z 1945 roku.

Józefa Krośnicka zmarła 25 stycznia 2020 roku i znalazła swój ostatni spoczynek na starym cmentarzu komunalnym w Pruszczu Gdańskim.

Odznaczenia

W uznaniu wyjątkowych zasług, Józefa Krośnicka została uhonorowana tytułami Ambasadora Pruszcza Gdańskiego w roku 2010 oraz Honorowego Obywatela gminy Trąbki Wielkie, co miało miejsce 4 listopada 2014 roku.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Bronisław Komorowski, awansował ją do stopnia porucznika Wojska Polskiego, co stanowi znaczące wyróżnienie w jej karierze.

Nie tylko to, ale także liczne odznaczenia świadczą o jej zaangażowaniu i poświęceniu. Jest odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Krzyżem 100-lecia powstania Związku Inwalidów Wojennych.

Jako osobowość publiczna, była bohaterką wielu reportaży oraz utworów literackich, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie w społeczeństwie.

Wybrane publikacje

Józefa Krośnicka jest autorką wielu znaczących publikacji, które dotyczą historii regionu Gdańska oraz jego mieszkańców. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły jej prac:

  • Z czasów przełomu 1944-1945, Pułtusk 1995,
  • Zanim Gdańskie Wyżyny wróciły do Polski, Wydawnictwo Diecezjalne Pelplin 1997,
  • Pamięci Księdza Prałata Józefa Waląga: proboszcza parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Pruszczu Gdańskim, Pruszcz Gdański 2000,
  • Z dziejów oświaty i Związku Nauczycielstwa Polskiego w powiecie gdańskim (1919-1980), Pruszcz Gdański 2002,
  • Księga Pamiątkowa kolejarzy polskich z rejonu Pruszcza Gdańskiego w latach 1920-1939 pozostających w służbie Polskich Kolei Państwowych (PKP) na terenie wolnego miasta Gdańska zamordowanych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych w latach 1939-1944, Pruszcz Gdański 2005,
  • W cieniu Gdańska (zarys dziejów Pruszcza Gdańskiego i okolicy na tle historii ziemi gdańskiej). T. 1: Od czasów najdawniejszych do roku 1572, Pruszcz Gdański 2003,
  • W cieniu Gdańska (zarys dziejów Pruszcza Gdańskiego i okolicy na tle historii ziemi gdańskiej). T. 2: W Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1573-1772), Pruszcz Gdański 2004,
  • W cieniu Gdańska. T. 3: 1772-1945, Pruszcz Gdański 2006,
  • Wspomnienie o księdzu Robercie Wohlfeilu: proboszczu parafii Św. Jakuba Apostoła w Kłodawie Gdańskiej (1889-1940), Pruszcz Gdański 2007,
  • Żuławy Gdańskie w historię Pomorza Gdańskiego wpisane, Pruszcz Gdański 2013.

Przypisy

  1. Pamięci Józefy Krośnickiej - wspomnienie i wiersz pruszczanina o Ambasador Pruszcza
  2. Zmarła Józefa Krośnicka, Ambasadorka Pruszcza Gd. To od jej książek zaczęło się odkrywanie historii miasta i powiatu
  3. Pani Józefa Krośnicka przekazała pamiątki do Muzeum II Wojny Światowej
  4. Mieszkańcy i rodzina pożegnali Ambasador Pruszcza - Józefę Krośnicką, wieloletnią nauczycielkę, miłośniczkę historii
  5. Nie żyje Józefa Krośnicka, Honorowa Ambasadorka Pruszcza Gdańskiego
  6. Życiorys Józefy Krośnickiej, "Głos Trąbecki" nr 2 (47) 02.2020 r.
  7. a b c d Pogrzeb Józefy Krośnickiej, ambasadorki Pruszcza Gdańskiego 25.01.2020 r. Nauczycielka i miłośniczka historii zmarła w wieku 105 lat
  8. a b c Nie żyje Pani Józefa Krośnicka
  9. a b c Nike ma 35 lat - przypomina Józefa Krośnicka

Oceń: Józefa Krośnicka

★★★★★
Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:22