Andrzej Rachuba

---

Życiorys

W 1975 roku Andrzej Rachuba z powodzeniem obronił swoją pracę magisterską na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie, w 1979, uzyskał tytuł doktora na Wydziale Historycznym UW, na podstawie pracy zatytułowanej „Wielkie Księstwo Litewskie wobec rokoszu Jerzego Lubomirskiego 1664–1667”. Praca ta została napisana pod kierunkiem znanego historyka, Tadeusza Wasilewskiego. W 1989 roku osiągnął stopień doktora habilitowanego w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, a w 1999 roku otrzymał tytuł profesora.

Aktualnie Rachuba jest zatrudniony w Instytucie Historii PAN, gdzie pełni funkcję kierownika Pracowni Nauk Pomocniczych Historii i Edytorstwa. Dodatkowo, przewodniczy Radzie Naukowej Instytutu. Jego specjalizacją jest historia nowożytnej Polski oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jest również wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Heraldycznego i od 1996 roku sprawuje funkcję prezesa Towarzystwa Miłośników Historii.

W 2020 roku został wybrany na członka Komitetu Nauk Historycznych PAN na kadencję, która trwa do 2023 roku. Od roku 2011 współpracuje jako redaktor czasopisma „Studia Źródłoznawcze”, najpierw razem z Marią Koczerską (w latach 2011–2019), a od 2020 w duecie z Piotrem Węcowskim.

W 2010 roku wziął udział w komitecie poparcia Jarosława Kaczyńskiego, wspierając jego kandydaturę w wyborach prezydenckich. Jego działalność naukowa, a także zaangażowanie w sprawy społeczne, ilustrują dynamiczną karierę i wpływ na polską historiografię.

Wybrane publikacje

Andrzej Rachuba jest autorem licznych publikacji naukowych, które odgrywają istotną rolę w badaniach nad historią Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wśród jego prac znajdują się szczegółowe opracowania dotyczące wielorakich aspektów życia politycznego i społecznego tych państw.

Jednym z jego dzieł jest „Metryka Litewska. Księga Sigillat 1709–1719” z 1987 roku, eksplorująca dokumenty z okresu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Inna publikacja to „Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660–1663”, która ukazała się w 1989 roku i przybliża działania militarne oraz polityczne tamtych czasów.

Analityczna dociekliwość Rachuby widoczna jest również w „Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku. Spisy”, będącej wynikiem współpracy z H. Lulewiczem. Wspólne prace nad różnymi dokumentacjami urzędników Wielkiego Księstwa Litewskiego znajdują się także w takich publikacjach jak „Urzędnicy inflanccy XVI–XVIII w. Spisy” z 1994 roku.

Dalsze badania nad historią Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz jego systemem parlamentarnym w latach 1569–1763 zostały opisane w dziele „Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej” z 2002 roku. Rachuba zbadał tam również deputatów Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego, co zaowocowało dogłębnymi spisami tychże deputatów opublikowanymi w 2004 oraz 2007 roku.

W 2008 roku jego praca „Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski”, napisana wspólnie z J. Kiaupienė i Z. Kiaupą, zyskała uznanie za dogłębne spojrzenie na historię Litwy z perspektywy zarówno polskiej, jak i litewskiej.

Andrzej Rachuba stale współtworzy kolejne dzieła naukowe, takie jak „Dzieje rodziny Ciechanowieckich herbu Dąbrowa (XIV–XXI wiek)” z 2013 roku, co pokazuje jego niesłabnącą pasję do historycznych badań i dokumentacji.

Odznaczenia

Wśród osiągnięć Andrzeja Rachuby z pewnością wyróżniają się liczne odznaczenia, które są świadectwem jego zaangażowania i wkładu w rozwój kraju. Oto lista przyznanych mu honorów:

• krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2024,
• krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2009,
• złoty krzyż zasługi – 2003.

---

Oceń: Andrzej Rachuba

---