Krzysztof Klenczon

---

Życiorys

Wczesne życie

Krzysztof Klenczon przyszedł na świat 14 stycznia 1942 roku w Pułtusku. Był synem Heleny i Czesława Klenczonów. W filmie Zagubiona dusza, jego matka wspomina, że

„W Pułtusku mieszkaliśmy (…) nie dłużej niż rok; gdy nadeszli Sowieci, musieliśmy uciekać na wieś. (…) Kiedy front zatrzymał się blisko nas, uciekliśmy do Ostrołęki. Tam mąż zaczął pracować na kolei. Czynił starania, żeby przenieść się do Szczytna. (…) Późną wiosną ’45 zjechaliśmy nad mazurskie jeziora.”

Z powodu pracy rodziców rodzina przeniosła się do Szczytna, gdzie Krzysztof rozpoczął naukę w Szkole Podstawowej. W 1946 roku jego ojciec, będący byłym żołnierzem Armii Krajowej, został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. W obawie przed niebezpieczeństwem ukrył się przez dziesięć lat, przyjmując zmienione nazwisko „Antoni Ambroziak”. Osiedlił się w Czaplinku, by powrócić do Szczytna po październikowej odwilży politycznej w 1956 roku. W 1959 roku zakończył naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Szczytnie, a następnie rozpoczął studia na wydziale budowy dróg i mostów na Politechnice Gdańskiej, których jednak po krótkim czasie się wycofał.

W latach 1960–1962 uczęszczał do Studium Wychowania Fizycznego w Gdańsku-Oliwie, obecnie znanym jako Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku. Klenczon był samoukiem, który poświęcał godziny na ćwiczenia gry na gitarze, pomimo braku umiejętności czytania nut. Aby zdobyć środki na pierwszą gitarę, ponoć przez pewien czas żywił się tylko cukrem. W 1962 roku zdobył laury podczas I Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie, występując w duecie z Karolem Warginem w utworze „Pluszowe niedźwiadki” na podstawie wiersza Marii Prawdzic Szczawińskiej.

Niebiesko-Czarni

Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego Klenczon otrzymał nakaz pracy w Rumach, jednakże niespodziewanie dostał telegram od Franciszka Walickiego z zaproszeniem na próbę do zespołu Niebiesko-Czarni. Postanowił zatem wyjechać do Trójmiasta, gdzie dołączył do grupy jako gitarzysta. Jego premierowym utworem stała się kompozycja „Gdy odlatują bociany”. W 1963 roku z zespołem wystąpił w „Olympii” w Paryżu. Mimo znaczących osiągnięć, w 1964 roku podjął decyzję o odejściu, pragnąc rozwijać swoją indywidualną twórczość i unikając życia w cieniu innych artystów, jak Czesław Niemen czy Wojciech Korda.

Czerwone Gitary

W lutym 1964 roku Klenczon nie stawił się na występ Niebiesko-Czarnych i przeszedł do nowo powstałego zespołu Pięciolinie, który dwa lata później przekształcił się w Czerwone Gitary. Krzysztof stał się kluczowym kompozytorem w grupie, gdzie obok Seweryna Krajewskiego stworzył takie przeboje jak „Taka jak ty”, „Biały krzyż” oraz „Jesień idzie przez park”. Jego utwory zdobyły ogromną popularność. W 1969 roku, za „Biały krzyż”, zdobył Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki na 7. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Rzeczywistość jednak zmieniła się, gdy w następnym roku Krzysztof zdecydował się opuścić zespół z powodu różnic w wizji repertuaru, co wiązało się z konfliktem z Sewerynem Krajewskim.

Trzy Korony

W 1969 roku Klenczon zaczął eksplorować nowe dźwięki, inspirując się zespołami hardrockowymi i heavymetalowymi, takimi jak Black Sabbath czy Deep Purple. Wykorzystując te inspiracje, podjął decyzję o stworzeniu nowego zespołu. W tym celu zaprosił swojego kuzyna, gitarzystę Ryszarda Klenczona, oraz perkusistę Marka Ślazyk i basistę Grzegorza Andriana. Wspólnie, w styczniu 1970 roku, założyli zespół Trzy Korony. W jego repertuarze znalazły się takie utwory jak „10 w skali Beauforta” oraz „Natalie-piękniejszy świat”. Niestety, zespół nie osiągnął podobnego sukcesu, jak Czerwone Gitary, co skłoniło Klenczona do złożenia decyzji o opuszczeniu kraju.

Stany Zjednoczone

W maju 1973 roku Krzysztof osiedlił się w Stanach Zjednoczonych wraz z żoną i córkami. Tam skupił się na komponowaniu, nagrywaniu oraz występowaniu w małych klubach, wspierając również polskich artystów przyjeżdżających do USA. Dodatkowo podejmował różne prace, w tym jako taksówkarz. W 1977 roku, pod pseudonimem „Christopher”, wydał album The Show Never Ends, który niestety przeszedł bez echa z powodu braku promocji. W latach 1978-1979 ponownie koncertował w Polsce, myśląc o powrocie do Czerwonych Gitar.

Jego życie dramatycznie zmieniło się po tragicznym wypadku samochodowym w lutym 1981 roku, kiedy wracał z koncertu charytatywnego w Chicago. Po serii operacji zmarł 7 kwietnia 1981 roku w szpitalu z powodu komplikacji zdrowotnych, w tym zapalenia płuc. Pogrzeb odbył się w Chicago, a jego prochy spoczęły na cmentarzu komunalnym w Szczytnie, 25 lipca 1981 roku, w dzień imienin artysty.

Życie prywatne

W grudniu 1967 roku Krzysztof Klenczon zawarł związek małżeński z Alicją Cywińską w katedrze oliwskiej. Para doczekała się dwóch córek, Caroline, która przyszła na świat w 1969 roku, oraz Jaqueline-Natalie, urodzonej w 1973 roku, w Chicago. Córki Klenczona zdobyły obywatelstwo amerykańskie na mocy zasady Ius soli, co oznacza, że każda osoba urodzona na terenie Stanów Zjednoczonych uzyskuje automatycznie obywatelstwo amerykańskie.

Pamięć o artyście

Krzysztof Klenczon pozostaje w pamięci Polaków poprzez szereg wydarzeń upamiętniających jego twórczość. Co roku odbywają się Dni i Noce Szczytna, podczas których główny koncert nosi imię tego wyjątkowego muzyka. Ponadto, w latach 2005-2008 zorganizowano Ogólnopolski Konkurs Piosenki im. Krzysztofa Klenczona. W skład jury wchodzili uznani twórcy: Janusz Kondratowicz oraz Alicja Klenczon-Corona. Rolę konferansjera pełnił znany dziennikarz muzyczny, Grzegorz Kasjaniuk.

Od 2013 roku w Pułtusku, miejscu, gdzie przyszedł na świat artysta, odbywa się kolejny festiwal, w ramach którego organizowany jest Ogólnopolski Konkurs Piosenek Klenczona oraz Czerwonych Gitar. Dodatkowo, festiwal wzbogacony jest o koncerty wielu znanych polskich wokalistów z minionych lat.

Warto również wspomnieć o wystawie Franciszka Walickiego, która otworzyła swoje podwoje w czerwcu 2004 roku w Gdyni i zawiera dział poświęcony pamięci Krzysztofa Klenczona.

Na mocy inicjatywy miłośników muzyki, w październiku 1993 roku zarejestrowano w Gdyni stowarzyszenie mające na celu propagowanie twórczości artysty. Inspiracją do tego kroku były działania trzech pasjonatów jego twórczości: Adama Jarzębińskiego, Wiesława Wilczkowiaka i Krzysztofa Arsenowicza. Stowarzyszenie to początkowo nosiło nazwę „Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Krzysztofa Klenczona”, teraz znane jest jako Stowarzyszenie Muzyczne „Christopher” im. Krzysztofa Klenczona.

W Warszawie, na Bielanach w dzielnicy Radiowo, znajduje się ulica nazwana jego imieniem. W centrum Pułtuska powstał Bulwar Krzysztofa Klenczona. Ulice nazwane na cześć artysty można znaleźć także w Sopocie oraz Białogardzie. Krzysztof Klenczon jest patronem Publicznego Gimnazjum w Dźwierzutach a także sali koncertowej zlokalizowanej w Wieliszewie.

W Gdańsku jeden z tramwajów (nr taborowy 1039) również nosi imię tego znanego muzyka. Nieopodal jego rodzinnego miasta, w Pułtusku, od 2017 roku znajduje się jedyna w Polsce grająca ławka, która jest hołdem dla jego twórczości.

W 2020 roku Narodowy Bank Polski wyemitował srebrną monetę kolekcjonerską o nominale 10 złotych, która jest częścią serii „Historia polskiej muzyki rozrywkowej” i upamiętnia Krzysztofa Klenczona, jego osiągnięcia i znaczenie w polskiej kulturze muzycznej.

Pułtusk Festiwal im. Krzysztofa Klenczona

Festiwal poświęcony Krzysztofowi Klenczonowi odbywa się w Pułtusku od 2013 roku. Stanowi on nie tylko wydarzenie muzyczne, ale także ważne spotkanie artystyczne. W trakcie festiwalu organizowane są różnorodne atrakcje, które mają na celu uczczenie jego twórczości oraz wspieranie młodych artystów.

W ramach festiwalu uczestnicy biorą udział w konkursie, który jest jednym z kluczowych elementów wydarzenia. Oprócz rywalizacji zaplanowane są także warsztaty wokalno-instrumentalne, które oferują cenne informacje i umiejętności. Uczestnicy mają okazję nauczyć się pod okiem doświadczonych profesjonalistów, co jest nieocenionym doświadczeniem.

Ponadto, festiwal kończy się koncertem finałowym, w którym występują laureaci oraz zaproszeni goście. Wśród znakomitych artystów, którzy mieli przyjemność wystąpić na tym wydarzeniu, znajdują się m.in. Stan Borys, Wojciech Korda, Natalia Niemen, a także legendarne zespoły jak Czerwone Gitary i Żuki.

Festiwal to także okazja do organizacji wystaw, pokazów oraz wielu innych koncertów, które przyciągają miłośników muzyki z różnych zakątków Polski. Warto dodać, że od 2017 roku Krzysztof Klenczon został uhonorowany tytułem honorowego obywatela Pułtuska, co potwierdza znaczenie jego twórczości dla lokalnej społeczności.

Filmy o Krzysztofie Klenczonie

W ostatnich latach powstało kilka znaczących dokumentów poświęconych Krzysztofowi Klenczonowi, które przybliżają życie oraz twórczość tego wybitnego artysty. Poniżej przedstawiamy listę wybranych filmów:

• 2020: Niuniek, film dokumentalny,
• 2011: 10 w skali Beauforta, film dokumentalny,
• 1992: Zagubiona dusza, film dokumentalny.

Książki o Krzysztofie Klenczonie

W literaturze poświęconej Krzysztofowi Klenczonowi można znaleźć wiele interesujących pozycji, które przybliżają jego życie oraz twórczość. Oto kilka z nich:

• Ryszard Wolański: Krzysztof Klenczon. Wspomnienie i piosenki. Wydawnictwo Lester, Warszawa 1996, ISBN 83-86749-05-9,
• Dariusz Michalski: Krzysztof Klenczon, który przeszedł do historii. Wydawnictwo MG, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7779-164-6,
• Alicja Klenczon: Krzysztof Klenczon. Historia jednej znajomości. Wydawnictwo WAM, Kraków 2017, ISBN 978-83-277-1413-8,
• Marek Szpejankowski: Krzysztof Klenczon. Polski John Lennon. Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2019, ISBN 978-83-7339-237-3.

Te książki stanowią cenne źródło informacji dla wszystkich, którzy chcą zgłębić temat Krzysztofa Klenczona oraz jego wkładu w polską muzykę.

Dyskografia

Dyskografia Krzysztofa Klenczona jest bogata w różnorodne albumy oraz single, które z pewnością przyciągają uwagę fanów jego twórczości. Oto wybrane albumy studyjne artysty:

• Krzysztof Klenczon i Trzy Korony (1971, Pronit) – nagrany z grupą Trzy Korony,
• The Show Never Ends (1977, Clay Pigeon Productions) – wydany pod pseudonimem Christopher,
• Powiedz Stary Gdzieś Ty Był (1978, Pronit).

Warto również zwrócić uwagę na single, które ukazały się w jego karierze:

• Port / Czyjaś Dziewczyna (1970, Polskie Nagrania Muza),
• Nie Przejdziemy Do Historii / Wiosenna Miłość (1971, Polskie Nagrania Muza),
• The Show Never Ends / All For You (1977, Clay Pigeon Productions).

---

Oceń: Krzysztof Klenczon

---